CEVÝZCÝLÝK HAKKINDA

Ceviz (Juglans regia L.), botanikte Dicotiledoneae sýnýfý Juglandales takýmý, Juglandaceae familyasý ve Juglans cinsinde yer alýr. Juglans cinsi içerisinde günümüzde özellikleri belirlenen 18 türden en önemlisi ve üstün meyve kalitesi ile ceviz denildiðinde ilk akla gelen, “Anadolu cevizi”, “Ýran cevizi” ve “Ýngiliz cevizi” olarak da adlandýrýlan J. regia’ dýr.
Yabani formdaki ceviz türleri dünyanýn birçok yerinde yayýlma alaný bulmuþtur. Ancak, cevizin anavataný, bazýlarýna göre Ýran’ýn Ghilan bölgesi, bazýlarýna göre ise Çin’dir. Bunlara karþýlýk daha büyük bir çoðunluk ise cevizin anavataný olarak çok daha geniþ bir alaný göstermektedirler. Bunu savunan gruba göre ceviz Karpat daðlarýndan Türkiye, Irak, Ýran, Afganistan, Güney Rusya, Hindistan, Mançurya ve Kore' ye kadar uzanan geniþ bir bölgenin doðal bitkisidir.

Kökeni itibariyle dünyada büyük bir doðal yayýlma alanýna sahip olan Anadolu cevizi (Juglans regia L.) çeþitli göçler ve ticaret kervanlarý vasýtasýyla doðal yayýlma alaný dýþýna da götürülmüþ olup, bugün tropik bölgeler dýþýnda hemen hemen dünyanýn her yerinde yetiþtiriciliði yapýlan bir meyve türü durumundadýr. Yakýn bir geçmiþe kadar ceviz yetiþtiriciliðinde söz sahibi olarak Türkiye gelmekte, bunu Yunanistan, Ýtalya, Fransa gibi ülkeler takip etmekteydi Fakat ceviz yetiþtiriciliðine 1867’de cevizle baþlayan ABD, bütün bu ülkeleri geride býrakarak ceviz yetiþtiriciliðinde ve dýþ satýmýnda en önemli ülke konumuna gelmiþtir.
Meyvecilik kültürü oldukça eski tarihlere uzanan Anadolu, birçok meyve türünde olduðu gibi cevizin de anavatan bölgeleri arasýnda yer almýþtýr. Anadolu, günümüze kadar yapýlan yetiþtiricilik sonucunda, sayýlarý 4.5 milyonu aþan bir ceviz aðacý varlýðýna sahip olmuþtur.
Her yöresi kýymetli ceviz tiplerine sahip olan ülkemizde bu zengin kaynaðýn baþlýca iki önemli avantajý bulunmaktadýr. Birincisi, sahip olduðu 5 milyondan fazla aðaçla elde edilen yaklaþýk 120 bin tonluk ceviz üretimi, ülkemizi dünya sýralamasýnda üçüncü sýraya yerleþtirmiþtir. Fakat üretilen bu miktarýn ancak %1- 2'sinin dýþ satýma gitmesi ve dolayýsýyla ülkemizin dünya ceviz dýþ satým sýralamasýnda son sýralarda yer almasý da olumsuz bir durum olarak karþýmýza çýkmaktadýr. Bu durumun tek nedeni üretimimizin standart çeþitlerle deðil de tamamen tohumdan yetiþen aðaçlarla yapýlmasý ve hiç bir kültürel uygulamanýn yapýlmamasýdýr. Tohumdan yetiþen her bir aðacýn farklý özelliklere sahip olmasý, dolayýsýyla standartlara uygun miktarda ürünün temin edilememesi dýþ satýmýmýzý zorlaþtýran en önemli neden olarak ortaya çýkmaktadýr. Anadolu’nun mevcut ceviz varlýðýnýn ikinci avantajý ise, çok geniþ bir genetik varyasyona sahip olduðundan ýslah çalýþmalarý için zengin bir kaynak olmasýdýr. Bu varyasyon ýslah çalýþmalarýnýn uygun yöntemlerle daha kýsa bir zamanda baþarýya ulaþmasýna imkan vermektedir.